Transpirantie tijdens het sporten: Feiten & berekening

Sport is een zweetdrijvende aangelegenheid. Hoeveel een mens echter in werkelijkheid zweet is niet onder één noemer te brengen. Terwijl bij sommigen bijvoorbeeld in de Finse sauna pas kort voor het stoppen van de zandloper de eerste zweetdruppeltjes ontstaan, loopt bij anderen het zweet al kort nadat ze zijn gaan zitten.

Bij sport is het belangrijk om het eigen zweetpercentage te kennen. Hierop wordt de waterbehoefte gebaseerd. Dat je weet hoeveel water je mee moet nemen, zorgt niet alleen voor voldoende vochtinname, maar voorkomt ook dat je onnodige bagage mee moet nemen.

Het zweetpercentage kan veranderen

Het zweetpercentage van een mens is bovendien niet constant hetzelfde. De intensiteit van de belasting heeft hierop net zo goed invloed als ook een zeker aanpassingseffect. Dit ontstaat wanneer het lichaam bijvoorbeeld langere tijd aan warmere of koudere omstandigheden wordt blootgesteld dan het gewend is. Deze aanpassing treedt al op na een verblijf van 10 tot 14 dagen in een andere klimaatzone. Toch telt voor het lichaam niet alleen de gemeten temperatuur, maar vooral ook de hitte-index. Deze geeft aan hoe de temperatuur in combinatie met de luchtvochtigheid daadwerkelijk door ons lichaam wordt ervaren.

Wanneer het waait koelt een lichaam daarentegen sneller af, omdat door de wind energie van het lichaam wordt afgevoerd. Dit effect wordt ook wel het windchill-effect (gevoelstemperatuur) genoemd. Ook dit is van invloed op het zweetpercentage. Laat je door de wind echter niet misleiden: ook wanneer de kleding tijdens het sporten droog blijft, verliest het lichaam vocht. Deze vervliegt echter direct in de wind. Een soortgelijk effect kennen we bij het fietsen .

Wie fit is, zweet meer!

Vroeger deed de mythe de ronde dat degene die meer zweette tot minder inspanning in staat was. Vandaag de dag weet men: precies het tegendeel is het geval! Met meer training leert het lichaam zijn klimaatbeheersing efficiënt te gebruiken en vooral snel op temperatuur te komen. Wie dus regelmatig traint, verbetert niet alleen zijn prestatievermogen, maar ook zijn vermogen om af te koelen.

Het verband tussen zweetpercentage en vochtinname

Dat je jouw eigen zweetpercentage kent is bij het sporten alleen al belangrijk omdat de nodige vochtinname daarvan afhangt. Want wat eruit gaat moet er ook weer in. Wanneer het lichaam dehydreert dan verliest het al na korte tijd aan prestatievermogen en in extreme gevallen leidt dit tot delirium en zelfs bewusteloosheid.

Wie langdurig wil presteren moet voldoende vocht tot zich nemen. Hiervoor kun je beter kleine slokjes nemen want een klotsende waterbuik is tijdens het sporten niet echt fijn.

Verlies van mineraalstoffen tijdens het zweten

Het is bij iedereen bekend: zweet is zout. Het lichaam verliest inderdaad tijdens het zweten een grote hoeveelheid aan zouten en mineraalstoffen. Vermoedelijk verhoogt het zouthoudend zweet de efficiëntie van de lichaamskoeling. Daarom dienen de stoffen die verloren zijn gegaan weer aan het lichaam te worden geleverd tijdens het drinken. Isotonische drankjes kunnen door de lichaamscellen beter worden opgenomen en drankjes die mineraalstoffen bevatten leveren het lichaam weer belangrijke mineraalstoffen en zouten.

Een trucje dat voordeliger is dan het regelmatige gebruik van sportdrankjes: los in een liter water een kwart tot een halve theelepel keukenzout op. Dit zorgt er eveneens voor dat het lichaam het zout dat het verloren heeft weer terugkrijgt.

Meer drinken = meer zweten?

Wie meer drinkt zweet overigens niet automatisch meer! De klimaatbeheersing van het lichaam is daarom erg belangrijk omdat de lichaamstemperatuur constant moet worden gehouden. Daarom wordt ook haar functie zo constant mogelijk gehouden. Wanneer iemand meer drinkt dan noodzakelijk, dan wordt het niet gebruikte vocht als urine afgescheiden. Wanneer er te weinig wordt gedronken heeft dit een negatieve invloed op het prestatievermogen.

Zweten om af te vallen?

Nee, daar moet je niet eens aan denken! De vochthuishouding van het menselijk lichaam is een fijn afgesteld instrument dat nauw verbonden is met zijn prestatievermogen. Over het algemeen is het gewichtsverlies door zweten minimaal en slechts van korte duur, omdat het lichaam door dorst signaleert dat er vocht moet worden toegediend.

Wanneer een vochtgebrek gedurende langere tijd in stand wordt gehouden, dan heeft dit behalve op het prestatievermogen ook een negatief effect op vitale organen zoals lever en nieren. Deze kunnen geen giftige stoffen meer uit het lichaam afvoeren en op lange termijn word je ziek. Ook mensen die het zich tot een gewoonte hebben gemaakt om standaard heel weinig te drinken, lopen op lange termijn gevaar. Vaak is hoofdpijn een signaal voor een gebrek aan vocht. Afvallen door te sporten lukt altijd nog het beste dankzij een gerichte toename van het calorieverbruik bij gelijkblijvende inname. Hoe hoog jouw calorieverbruik is tijdens het uitoefenen van bepaalde sporten kun je berekenen met onze calorieverbruikcalculator .

Wanneer is zweten ziekelijk?

Is doorzweten na het sporten al ziekelijk? Integendeel. Doorzweten is een fenomeen dat terug te voeren is op de nog niet opnieuw herstelde stofwisseling na een hevige inspanning. Het helpt om het lichaam na de inspanning een gepaste tijd rust te geven zodat de kerntemperatuur naar een normaal niveau kan dalen.

Sommige mensen leiden bovendien aan sterke nachtelijke zweetaanvallen. Laat eten kan een heel banale reden hiervoor zijn. Wanneer het fenomeen echter blijft bestaan, dan kan het ook een indicatie zijn voor uiteenlopende ziektes. Raadpleeg een arts in geval van twijfel. Er zijn ook mensen die veel last hebben van zwetende handen wat bijvoorbeeld tijdens het klimmen extreem storend is. Ook hier kan een arts helpen om de juiste behandeling te vinden en de oorzaken aan te pakken.

Conclusie

Het zweetpercentage helpt om de benodigde hoeveelheid vocht te berekenen. Het kan ook een indicatie zijn voor het prestatievermogen van een persoon. Het lichaam leert met toenemende training om zijn klimaatbeheersing efficiënt te gebruiken en snel te starten. De koeling zorgt ervoor dat het lichaam kan blijven presteren en is extreem goed in staat om zich aan verschillende omgevingen aan te passen. Bij inspanning helpt maar één ding: voldoende water drinken met indien nodig een beetje zout.