Weervoorspelling met behulp van een barometrische hoogtemeter

Oorzaak van onnauwkeurige meting

Je bent in de bergen onderweg en hebt aan het begin van je tocht de barometrische hoogtemeter op je horloge (of een ander apparaat) gekalibreerd. Maar je bent nog maar net op weg of de gemeten hoogteopgaven komen niet meer overeen met de waarden op de kaart of hut. Is je horloge kapot?

Nee hoor. Als je horloge uitgerust is met een barometrische hoogtemeter, dan bepaalt het de hoogte met behulp van de luchtdruk (hier meer daarover). De berekening door de barometrische hoogtemeter gaat er hierbij van uit dat de luchtdruk zich niet wijzigt in de loop van de dag. En precies hierin schuilt de oorzaak van de meetfout, omdat de luchtdruk vaak genoeg dus wel verandert.

Weervoorspelling door afwijkende hoogteopgave

Maar de meetfout bij een wijziging van de luchtdruk kan ook zeer nuttig zijn. Bevind je je op een punt waarvan je de exacte hoogte kent (top, hut, wegwijzer, plaats enz.), dan kun je nu aan de hand van de hoogteopgaven op je horloge de zaak omdraaien en zelf een weervoorspelling opstellen!

Geeft je horloge namelijk een grotere hoogte aan dan waarop je je werkelijk bevindt, dan betekent dit dat de luchtdruk tijdens de tocht gedaald is. Want de luchtdruk die je horloge nu meet, bestond bij de laatste kalibratie ook nog een paar meter hoger. En omdat het horloge altijd nog van een stabiele luchtdruk uitgaat, neemt het nu abusievelijk aan dat je nog (of al) iets hoger bent.

Omgekeerd betekent een lagere hoogte dat de luchtdruk gestegen is. Geeft het horloge de werkelijke hoogte aan, dan is de weersituatie bestendig, want de luchtdruk is immers niet gewijzigd.

Gebruik in de praktijk

Meestal verandert de luchtdruk nog voordat je aan de hemel daadwerkelijke veranderingen kunt waarnemen. Met behulp van je horloge kun je zodoende vroegtijdig een weerprognose opstellen. Dit kan heel nuttig zijn, omdat je je nu immers tijdig kunt instellen op een in aantocht zijnde weeromslag en onweer.

Deze 'truc' werk overigens niet alleen in de bergen, maar ook op wandeltochten zonder wezenlijke hoogteverschillen. Wanneer je steeds op hetzelfde hoogteniveau wandelt, maar je horloge een lagere hoogte aangeeft, is dit een sterke indicatie dat er een lagedrukgebied nadert.

Het spreekt vanzelf dat je niet om een paar meter hoogteverschil al meteen een onweerwaarschuwing afgeeft. De luchtdruk kan ook iets schommelen zonder dat het weer verandert. Bovendien bezit elk meetapparaat een zekere meetnauwkeurigheid. En niet te vergeten: hoe vaker de hoogtemeter gekalibreerd wordt, des te groter de betrouwbaarheid van de meting!