Vooral in de zomermaanden dreigt bij het kamperen in Midden-Europa steeds het gevaar voor onweer. Door de sterke opwarming van de grond zijn er soms hevige warmteonweren, die vaak gepaard gaan met hevige regen, sterke windstoten en hagelbuien.
Bij het kamperen is het daarom belangrijk om een geschikte plaats te zoeken die niet alleen veilig is voor blikseminslagen, maar die daarnaast ook een goede bescherming tegen wind biedt, met optimale verankeringsmogelijkheden en waar regen goed kan weglopen. Ook al denken velen eerst aan het gevaar door een bliksem te worden getroffen, toch is het risico op een door storm beschadigde tent of een overstroomde en volledig natte tent niet te onderschatten.
Steeds weer krijgen wandelaars en kampeerders te maken met schade, omdat ze een ongunstige standplaats voor de tent hebben gekozen en deze binnen enkele minuten in een kleine vijver is veranderd. Het gevaar inderdaad door een bliksem te worden getroffen, is dan wel kleiner, maar door gepast en vooruitziend te handelen kan dit risico tot een minimum worden gereduceerd.
Niet de tent beschermt je bij onweer, maar de standplaats
Een tent is helaas geen kooi van Faraday, zoals een auto, die enorme stroomsterktes van zo’n 20.000 ampère gewoon van het oppervlak naar de grond kan afleiden. In een tent ben je daarentegen zo goed, of eerder zo slecht, beschermd tegen onweer als een wandelaar zonder tent. Daarom zijn twee dingen extreem belangrijk bij het kamperen in de natuur. Zo moet je bij het
uitkiezen van een kampeerplek ook steeds rekening houden met de mogelijkheid op een onweersbui en dus een geschikte plaats daarvoor kiezen, want als het onweer eenmaal in de buurt is, wordt het veranderen van standplaats moeilijk of zelfs onmogelijk. De andere factor is je gedrag bij een naderend onweer, wanneer er misschien geen optimale plaats voor de tent is en je snel moet overwegen en beslissen wat in die situatie de beste oplossing is.
De ideale kampeerplek voor een laag risico bij onweer
Voor een juiste inschatting van het terrein zijn drie factoren bepalend:
Gevaar voor blikseminslag
Bliksem slaat vaak in op geëxponeerde en verhoogde plaatsen, wat betekent dat voor de keuze van een standplaats alleenstaande hoge bomen of kleine groepen bomen, kleine heuvels of ronde bergtoppen op open terrein of onbeschutte plekken in de bergen bijzonder risicovol zijn. In bebost gebied is het risico op in de tent door de bliksem te worden getroffen daarentegen veel kleiner.
Gevaar voor sterke wind en windstoten bij onweer
Een standplaats die erg blootgesteld is aan de wind, maakt de tent zeer vatbaar voor beschadiging door de storm. Plekken waarvan meestal wordt verondersteld dat ze bescherming bieden, moeten echter kritisch worden gecontroleerd. In de buurt van bomen bestaat bijvoorbeeld het gevaar dat takken afbreken en op de tent vallen of in het ergste geval kunnen zelfs bomen omvallen. Ook voor dingen die in het rond kunnen vliegen moet je opletten, want deze kunnen de wanden van de tent snel beschadigen. Een veilige verankering in de grond met de geschikte haringen en aangespannen scheerlijnen voorkomen dat de tent bij storm loskomt of scheurt. Als de wind voornamelijk uit één richting komt, moet je de tent steeds zo opbouwen, dat ze de wind een zo klein mogelijk contactoppervlak biedt. De ingang van de tent plaats je daarbij indien mogelijk uit de wind.
Afstand tot het onweer bepalen
Bij een naderend onweer is de afstand tot de onweerswolken bepalend voor de beoordeling van de eigen veiligheid. Om deze afstand betrouwbaar te berekenen, vind je hier onze praktische calculator en andere nuttige tips.
Het juiste gedrag bij onweer
Als het onweer te snel nadert of al te dichtbij is, kan het zinvol zijn om de tent niet op te zetten en in de plaats daarvan bescherming te zoeken onder een overhangende rots, in een hut of in een grot. Omdat alle metalen voorwerpen bliksem kunnen aantrekken, leg je deze het beste op een afstand en bij voorkeur in een waterdichte verpakking. In de tent moet je ervoor zorgen dat je je zo goed mogelijk geïsoleerd in gehurkte houding klein maakt.
Dit betekent dat je het beste je wandelschoenen aanhoudt en op je dubbel gevouwen slaapmat of op je trekkingrugzak op je hurken gaat zitten, zonder met je handen op de grond te steunen. Wat ook belangrijk is, is dat er geen water in de tent staat, want dat zou de geleidbaarheid bij blikseminslag sterk verhogen. Als je een goede standplaats hebt gekozen en de bliksem vlakbij zou inslaan, ben je door de isolatie en de compacte lichaamshouding zeer goed beschermd en is het risico op verwonding door een blikseminslag bijna nihil. Bij kamperen in de natuur kun je niet altijd voorkomen met een onweer te worden geconfronteerd.
Goed geïnformeerd zijn is essentieel
De juiste keuze van de standplaats en een adequaat gedrag bij onweer verkleinen het risico op schade bij onweer dan wel enorm, maar het is net zo belangrijk om je vóór de geplande tocht grondig te informeren over de weersomstandigheden. Als het mogelijk is om een onweer in open terrein of in de bergen te vermijden, dan is dat zonder twijfel de beste manier om risico’s te voorkomen. Onweer komt in de zomer vaak in de namiddag opzetten en wordt dan ook zo geregistreerd door weerdiensten of weerapps. Dit maakt het mogelijk om je tocht beter te plannen en bijvoorbeeld al vroeger uit te kijken naar een geschikte standplaats voor je tent.
