Ski’s waxen – een must voor je skilatten

Hallo allemaal! Welkom bij Lisa’s Beauty Palace. Vandaag gaan we het hebben over wellness en cosmetica … maar dan voor wintersportartikelen. We beantwoorden namelijk de vraag “Hoe kan ik zelf mijn ski’s waxen?” (en langlauf-ski’s, snowboards, alpineski’s, skatingski’s, snowblades enz…). Oké, je snapt het wel, we vliegen erin…

Zelf ski’s waxen – zo doe je dat

Ook ski’s hebben af en toe een beetje liefde nodig. Maar waarom zou je je ski’s moeten waxen? Skiwax maakt je ski’s sneller, verbetert de glij-eigenschappen en beschermt het belag.

De gebruikelijkste en duurzaamste manier is met hete wax. Dit betekent dat je met een strijkijzer een speciale skiwax aanbrengt. In dit artikel bespreken we hoe dat precies in zijn werk gaat.

Een andere populaire en vooral eenvoudige methode is het gebruik van vloeibare skiwax of waxsticks. De sticks kunnen snel en eenvoudig op de ski worden aangebracht. Eventjes wachten, polijsten en klaar! Deze wax gaat echter niet zo lang mee en is meestal niet zo geschikt bij belag dat echt versleten is.

Daarom is het gebruik van vloeibare skiwax meer een aanvulling dan een volwaardig alternatief voor de klassieke hete wax. Fabrikanten als Swix, Holmenkol of Toko bieden bovendien tal van andere waxmethoden aan. Deze zijn eerder bedoeld voor gespecialiseerde toepassingen.

In dit artikel bespreken we dus niet hoe je ski’s perfect prepareert voor een wedstrijd of hoe je klassieke langlaufski’s waxt met klimwax. Vandaag vertel ik je alleen hoe de doorsnee tourder of -skiër het belag van zijn ski’s weer klaarmaakt voor de volgende skisessie.

En nog een laatste inleidende opmerking: er is niet één goede manier om ski’s te waxen. Iedereen heeft zijn eigen trucjes. Als je het aan vijf mensen vraagt, krijg je zeven verschillende antwoorden. Mijn methode is dus geen wet. Het is mijn manier om zelf ski’s te waxen. Deze methode gebruik ik al jarenlang met succes en is natuurlijk gebaseerd op de instructies van waxfabrikanten.

Wanneer is het nodig om ski’s te waxen?

Het hangt er altijd vanaf hoeveel de ski’s te verduren hebben gekregen en hoe vaak en hoe intensief je erop hebt geskied. Een andere factor die meespeelt, zijn de sneeuwomstandigheden. Het belag wordt bijvoorbeeld minder belast in poedersneeuw dan op een piste met harde kunstsneeuw.

Ook contact met stenen kan ervoor zorgen dat het belag sterk beschadigd raakt en hersteld moet worden. Je moet zeker actie ondernemen wanneer de ski’s niet meer goed “glijden”. Maar het is beter als je het niet zo ver laat komen. Ik wax mijn alpine- en tourski’s bijvoorbeeld na ongeveer vier tot vijf dagen skiën. Dat werkt al jarenlang goed voor mij.

Een eenduidige indicator voor ski-onderhoud is belag dat extreem bot aanvoelt en op sommige plekken al grijs wordt. Dat is vooral merkbaar bij zwart belag en geeft aan dat het versleten is. Het heeft dan dringend een opfrisbeurt nodig. Je kunt je dit voorstellen als extreem droge en gebarsten huid. Door gericht crème aan te brengen, wordt de huid weer soepel en voelt deze weer goed aan. Bij skibelagen die gewaxt zijn, is dat precies hetzelfde.

Het is ook raadzaam om de ski’s na het seizoen nog eens te waxen en niet te slijpen. Dat zorgt ervoor dat het skibelag goed beschermd is tijdens de zomer en niet uitdroogt.

Ski’s waxen – dit heb je nodig

Voordat je echt kunt beginnen met het waxen van je ski’s, moet je ervoor zorgen dat je alle benodigdheden in huis hebt. Daarom wil ik je een algemeen overzicht geven van de zaken die je nodig hebt voor het waxen.

Spansysteem voor ski’s

Bij het waxen is het belangrijk dat de ski met het belag naar boven kan worden vastgezet. Daarvoor zijn er verschillende spansystemen verkrijgbaar. Je kunt eventueel ook zelf een geschikt systeem maken. Dat van mij bestaat bijvoorbeeld uit twee geklemde stukken balk en een machinebankschroef. Je kunt onder andere ook een verrijdbare werkbank met spanklauwen gebruiken, maar dat is helaas vaak gepriegel.

Elastieken

Bij sommige skibindingen kunnen de remmen omhoog worden geklapt en vergrendeld worden door aan de binding te draaien of deze te verschuiven. Als dat niet mogelijk is, moeten de skiremmen op een andere manier worden vergrendeld, zodat ze later niet in de weg zitten. Daarvoor zijn sterke elastieken ideaal. Die zijn los verkrijgbaar, maar je kunt ook gewoon een oude inmaakring gebruiken.

Strijkijzer

Er bestaan speciale waxijzers voor het waxen van ski’s. Die hebben het voordeel dat de temperatuur nauwkeurig kan worden ingesteld, maar ook dat deze constant blijft. Bovendien is de plaat van de strijkijzers rechthoekig, zonder punt. De groeven in de plaat zorgen er verder voor dat de skiwax optimaal verspreid wordt.

Ook hier bestaat er een alternatief. Een zogenaamd droogstrijkijzer. Droogstrijkijzers zijn eigenlijk de voorlopers van stoomstrijkijzers en hebben geen gaten in de plaat.

Als je oma nog zo’n strijkijzer in de kelder heeft staan, kun je het ook gebruiken om ski’s te waxen. Het is daarna wel niet meer geschikt voor kleding. Het nadeel is dat traditionele strijkijzers de temperatuur veel slechter op peil houden en dat je eerst moet uitzoeken hoe warm “stand twee” of “katoen” echt is.

Schraper

Schrapers zijn meestal gemaakt van kunststof en niet duur. Het is niet de moeite waard om een alternatief te zoeken. Controleer bij aankoop wel dat de schraper breder is dan het breedste deel van je ski’s.

Belagborstel

Deze borstels zijn verkrijgbaar met verschillende materialen. Elk materiaal heeft zijn eigen voor- en nadelen en verschillende toepassingsgebieden. Voor ons doel volstaat een goede nylon borstel. Ook hier is het niet de moeite waard om naar alternatieven te zoeken. Belagborstels zijn goedkoop en hebben ook meteen de juiste structuur en afmetingen.

Skiwax / glijwax

Hete wax voor ski’s is verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. Afhankelijk van de temperatuur en de toestand van de sneeuw is het de moeite waard om verschillende soorten skiwax te gebruiken. Dit onderwerp is echter vrij complex en daarom verschijnt er binnenkort een apart artikel over hier in het basiskamp-blog.

In principe kun je als recreatieve sporter echter niets verkeerds doen met een goede allroundwax. Zolang de omstandigheden niet extreem zijn (bv. natte sneeuw of extreem lage temperaturen), werkt universele wax prima.

In ons voorbeeld gebruiken we de All-in-one Hot Wax universal van Toko. Vergelijkbare producten zijn de Natural Skiwax Bar van Holmenkol of de F4-180 Glidewax van Swix.

Accessoires voor het repareren van skibelag

Reparatiesticks voor beschadigd belag

Als je op de piste in aanraking bent gekomen met een steen of iets dergelijks, laat dit vaak een lelijke kras achter in het belag. Er bestaan speciale reparatiesticks waarmee je zulke schade kunt repareren.

Een kaars en aansteker of lucifers

Elke kaars die goed brandt en vanzelf blijft staan. Alles wat je in de buurt hebt liggen is goed, van een grafkaars tot een oude kerstkaars.

Uitrusting die het waxen van ski’s gemakkelijker maakt (optioneel)

Een of twee doeken

Gebruik gewoon wat je hebt, van een oude vaatdoek tot een versleten T-shirt. Belangrijk: De doeken moeten schoon zijn.

Handveger

Ook die hoeft niet speciaal te zijn, een standaard handveger is perfect. Ook hier is het weer belangrijk dat deze schoon is. Het is dan ook een goed idee om er eentje speciaal voor het waxen aan te schaffen.

Belagreiniger (optioneel)

Belagreiniger is een reinigingsvloeistof die speciaal is ontwikkeld voor skibelag. Deze wordt gebruikt om oude waxresten en lijmresten van stijgvellen te verwijderen.

Een groefschraper (doorgaans alleen voor langlaufski’s)

Als je ski’s hebt met een groef in het midden, heb je een groefschraper nodig om overtollige skiwax uit de groef te verwijderen na het waxen.

Zo bereid je jouw ski’s voor op het waxen

Droog en warm …

Voordat je begint met waxen, moet je wat voorbereidend werk doen. Het is vooral belangrijk dat de ski’s schoon en helemaal droog zijn. Handig weetje: hoe warmer de ski is, des te beter kan de wax in het belag indringen en des te sneller werkt hij. Natuurlijk wordt het belag ook vooral opgewarmd door het strijkijzer, maar het helpt zeker als de ski al een redelijk warme begintemperatuur heeft.

Blokkeren en klemmen…

Zodra de ski droog is, kun je aan de slag. Blokkeer eerst de rem van de ski, zodat deze is ingeklapt en niet meer in de weg zit tijdens de volgende stappen. Zoals eerder al vermeld, kunnen de stoppers op sommige tourbindingen worden vergrendeld. Als dat niet gaat, neem dan gewoon een elastiek en bind de skirem ermee vast.

Klem vervolgens de ski in de houder. Vooral bij doe-het-zelf-oplossingen moet je ervoor zorgen dat het klemmechanisme de ski en de binding niet kan beschadigen. Bovendien moet de ski zo worden vastgeklemd dat de houder je niet hindert bij het verdere proces.

Schrobben en schoonmaken…

Na langdurige opslag of na tours in dooiweer en slechte omstandigheden zijn de ski’s en belagen vaak vies. Wrijf het vuil er altijd grondig af met een schone doek, voordat je de skiwax aanbrengt. Oudere tourvellen hebben ook de neiging om lijmresten op het belag achter te laten. Die moeten samen met oude waxresten verwijderd worden. Dat kun je doen met een borstel of door over je ski’s te wrijven met een geschikte waxverwijderaar/reiniger.

Belag controleren en repareren

Bekijk het belag grondig. Als je krassen, scheuren of gaten opmerkt, kun je die maar beter repareren. Ga daarbij als volgt te werk:

Kijk eerst goed naar de kras. Als de randen van de beschadigde plek erg rafelig zijn en er losse stukjes uit het belag steken, moet je die verwijderen. Dat kan met een schraper of een standaard cuttermes. Het is ook goed als het belag een beetje warm is. Ik stel mijn waxijzer daarvoor altijd in op een lage temperatuur en hou het kort tegen de plaats die gerepareerd moet worden.

Er bestaan speciale reparatiesticks voor het repareren van belag. Die zijn zwart (voor zwarte belagen) of wit/transparant voor alle ander belag. Als je zo’n stick aansteekt, druipt het materiaal eraf. Zo kun je het druppelsgewijs op de beschadigde plek aanbrengen.

Uit ervaring weet ik dat deze sticks niet langzaam opbranden, maar vaak uitgaan. Als je elke keer met een lucifer moet prutsen, gaat dat als snel vervelen. Een kleine kaars is daarom ideaal, want daarmee kun je de sticks gemakkelijk meerdere keren aansteken.

Zorg er echter altijd voor dat je het materiaal alleen aanbrengt op de plek waar het echt nodig is. Om je daarbij te helpen, kun je een plankje of iets dergelijks op de ski leggen in de buurt van de beschadigde plek.

Steek de reparatiestick aan boven dit plankje, wacht tot de eerste druppels zich vormen en klaar is kees. Bij het aanbrengen van het reparatiemateriaal luidt het motto: bij twijfel beter te veel aanbrengen. Het materiaal krimpt namelijk altijd een beetje, nadat het afgekoeld is. Zodra er voldoende materiaal is aangebracht, moet het afkoelen en uitharden. Hoelang dat duurt, hangt af van de hoeveelheid materiaal. Maar wacht zeker 10-15 minuten. In de praktijk leg je de gerepareerde ski dus eerst aan de kant en behandel je ook de andere.

Zodra het materiaal is afgekoeld en uitgehard, moet wat overtollig is, verwijderd worden. Sommige fabrikanten raden aan om een metalen schraper te gebruiken. Maar eigenlijk werkt een standaard plastic schraper ook prima.

Afhankelijk van de dikte van het aangebrachte materiaal is het soms nodig om meerdere keren over het gerepareerde gebied te gaan. Extreem dik overtollig materiaal kan ook voorzichtig worden weggesneden met het lemmet van het cuttermes. Maar wees voorzichtig. Als je te ruw bent met de schraper, kun je het gerepareerde stuk weer doen openscheuren. Met een schraper alleen krijg je het belag echter niet vlak. Je moet het dus nog nabewerken.

Dat doe je met een vijl voor belagen of fijn schuurpapier. Zorg er wel voor dat je alleen het gerepareerde gedeelte behandelt en niet de hele ski afschuurt. Borstel vervolgens krachtig met de belagborstel over het gerepareerde gebied om weer de gewenste structuur te verkrijgen.

Stappenplan om je ski’s te waxen

En dan is het nu tijd voor het eigenlijke onderwerp van dit artikel: zelf je ski’s waxen. Dat gebeurt ook in verschillende stappen. Zo begin je eraan:

De juiste gebruikstemperatuur…

Voordat je echt aan de slag kunt, moet je de wax kiezen die geschikt is voor jou. In ons voorbeeld gebruiken we een allroundwax die zich leent voor een brede waaier aan toepassingen.

Belangrijk om te weten: Elke wax heeft een andere verwerkingstemperatuur. Die staat meestal vermeld op de verpakking of de gebruiksaanwijzing. Stel je strijkijzer in op de juiste temperatuur en wacht tot het deze temperatuur heeft bereikt. In ons geval is dat 130 °C.

Voor iedereen die het oude strijkijzer van oma van onder het stof heeft gehaald, betekent dat ongeveer “stand twee” of “zijde”. Als algemene regel geldt dat als de wax begint te roken en te stinken wanneer hij in contact komt met het strijkijzer, de temperatuur veel te hoog is. Zet het strijkijzer in dat geval op een koelere stand en wacht tot het de juiste temperatuur heeft.

De skiwax inwerken…

Zodra het strijkijzer de gewenste temperatuur heeft bereikt, hou je de skiwax tegen de warme plaat van het waxijzer. Laat het smelten en in de lengte op het loopvlak van de ski druppen. Afhankelijk van de breedte van de ski’s is het soms een goed idee om in een kronkelende lijn te druppen. Bij erg smalle modellen volstaat het ook om min of meer recht van de ene naar de andere kant te druppen.

Zorg ervoor dat je niet te veel wax aanbrengt, want dan krijg je problemen bij het gelijkmatig inwerken en verspil je skiwax.

Zodra je de wax van helemaal vooraan tot achteraan op de ski hebt aangebracht, kun je de rest van de waxstick aan de kant leggen. Smeer nu de aangebrachte wax gelijkmatig uit. Begin hiervoor aan het ene uiteinde van de ski en werk naar het andere uiteinde van de ski toe door langzaam heen en weer te bewegen. Er zijn een paar dingen waar je rekening mee moet houden:

 

• Afhankelijk van de verwerkingstemperatuur van de wax kan de ski beschadigd raken als die te lang in contact komt met het strijkijzer. Hou het ijzer daarom nooit te lang tegen één plek (Eigenlijk net zoals wanneer je een overhemd strijkt…).

 

 

• Om de wax goed in het belag te laten trekken, moet hij een bepaalde temperatuur hebben. Werk daarom altijd in stukken van 40-50 cm, zodat het belag langzaam kan opwarmen en de skiwax goed absorbeert.

 

 

• Zodra de wax goed verdeeld is over het stuk, schuif je een beetje op naar de kant van het belag die nog niet gewaxt is en werk je de wax ook daar in. Herhaal dit proces totdat je bij het einde van de ski bent aanbeland.

 

Op die manier wordt alle wax geleidelijk in het belag gewerkt.

Tot slot strijk je nog een of twee keer over het hele belag. Als je een extra gelijkmatige afwerking wilt, kun je ook een speciale waxfleece onder het strijkijzer leggen voor een gladder oppervlak.

Eenmaal aangebracht moet de skiwax in het belag trekken, afkoelen en uitharden. Als je meteen zou beginnen met slijpen, zou het waxen nauwelijks effect hebben, omdat je bijna alle nieuwe wax er weer af zou schrapen. Leg de ski die je net hebt behandeld dus voorlopig aan de kant en ga verder met de andere. Bij extreem belaste belagen is het soms ook raadzaam om enkele uren of zelfs een nacht te wachten, voordat je aan de volgende stap begint.

Ook hier past de vergelijking met huidcrème. Als je bijvoorbeeld net handcrème op hebt gedaan en je handen vervolgens met zeep wast, voel je de positieve effecten van de crème eigenlijk niet. Deze is nog niet voldoende in de huid getrokken. Hetzelfde geldt voor skiwax.

Ski’s slijpen en waxen

Over de vraag of alpineski’s of tourski’s wel of niet geslepen moeten worden, bestaat veel discussie. Je hoort vaak argumenten als “na de eerste twee bochten is de wax er toch al af”. Maar daar geloof ik niets van, en wel om deze redenen:

Ten eerste: de ski glijdt veel slechter. En ook al is dat misschien maar eventjes, ik wax mijn ski’s om ervoor te zorgen dat ze goed glijden. Dus het zou dom zijn om maar half werk te doen.

Ten tweede: als je je ski’s niet slijpt, belandt er altijd onnodig veel wax in de sneeuw en vervolgens in de natuur. Afhankelijk van de wax is dat niet bepaald milieuvriendelijk. Alleen al voor het milieu is het dus de moeite waard om je ski’s goed te slijpen.

Gebruik hiervoor een schraper. Je kunt niet veel verkeerd doen bij het kiezen van de schraper. Een relatief eenvoudig exemplaar van plexiglas is prima voor ons doel. Werk bij het slijpen vanaf de punt van de ski naar de achterkant toe. Plaats hiervoor de rand van de schraper op het belag en schuif deze met lichte druk en vaart in meerdere bewegingen naar achteren toe.

Ben je na één keer niet tevreden? Herhaal dan gewoon het proces. Veeg tussendoor de overtollige skiwax weg met de handveger. Veel schrapers hebben ook een kleine inkeping aan één kant. Deze kan worden gebruikt om de randen te slijpen. Wax op de randen is sowieso nutteloos en zou tijdens het skiën meteen in de sneeuw belanden. Het is dan ook een goed idee om deze meteen te verwijderen.

Maar wacht even, het ding heet een schraper en er staat schuiven? Ja, dat klopt. Door te schuiven, zet je meer druk op de schraper en zo hoef je je vingers niet te breken. Schuiven is gewoon beter en grondiger. Als je nauwgezet te werk gaat, zul je al snel zien dat er veel wax af wordt geschaafd. Veeg die af en toe van de ski met een handveger. Zo gaat het een stuk makkelijker.

Ski’s slijpen na het waxen.

Belag borstelen

Dan is het tijd om het belag te borstelen en zo de structuur te herstellen. Een skibelag is namelijk niet helemaal vlak, maar heeft een zekere structuur. De reden daarvoor is heel eenvoudig: je skiet niet echt op sneeuw, maar eerder op een dun laagje water. Als het belag helemaal effen zou zijn, zou het water letterlijk aan de ski blijven plakken en deze aanzienlijk vertragen. De structuur zorgt er echter voor dat de ski als het ware over het water glijdt, waardoor je snel en gecontroleerd kunt skiën.

Bij het borstelen werk je ook van de punt naar de achterkant van de ski toe. Oefen een beetje druk uit. Hier zul je opnieuw snel merken dat er overtollige wax van het belag loskomt. Veeg ook die overschot gewoon weg. Je kunt deze stap op verschillende manieren uitvoeren. Iedereen heeft een andere voorkeur qua borstel. Sommige mensen borstelen één keer over de ski’s, anderen gebruiken twee verschillende borstels na elkaar. Ik hou het meestal bij één keer.

Maar als ik de ski extra snel wil maken (dat is meestal het geval bij mijn skating-ski’s), wrijf ik nog een keer over het belag met een grove nylon doek. Veeg tot slot alle waxschilfers en stukjes van de ski’s, ontgrendel de blokkering van de rem en je ski’s zijn klaar voor je volgende skiavontuur.

Tot slot nog een tip

Schrapers worden na verloop van tijd erg bot. Er bestaan speciale slijpers waarmee je de schraper kunt slijpen. Deze hebben meestal een keramisch mesje en zorgen ervoor dat je de schraper meerdere keren “bij kunt slijpen”.

En nu is het aan jou

Wax jij je ski’s  zelf of laat je ze waxen? Heb je nog tips en tricks waarvan ik misschien niet op de hoogte ben? Als je vragen hebt, laat ze dan gerust hier achter. Stuur me zeker een berichtje, ik lees het met plezier…

How to: zelf je ski’s waxen