De afgelopen jaren is het bewustzijn voor de risico’s van bisfenol A enorm gegroeid. Dit en een EU-verordening die in 2025 van kracht werd, hebben ertoe geleid dat er steeds meer BPA-vrije alternatieven op de markt komen. In dit artikel lees je waarom BPA-vrije producten belangrijk zijn en welke alternatieven er zijn.
Wat houdt BPA-vrij precies in?
BPA-vrij betekent dat een bepaald kunststofproduct vrij is van bisfenol A. Andere bisfenolen zoals BPS, BHPF of BPF kunnen wel nog steeds in het kunststofproduct voorkomen. Producten van metaal, glas of hout zijn op zich al vrij van BPA en andere bisfenolen. Maar dat geldt niet per se voor de kunststof deksels, doppen, afdichtingen of geverfde oppervlakken.
Wat is BPA eigenlijk precies? BPA is een chemische verbinding uit de groep van difenylmethaanderivaten. Het werd voor het eerst ontwikkeld aan het einde van de 19e eeuw. De chemische stof is in feite een chemische verbinding die synthetisch wordt geproduceerd. De afkorting BPA staat voor de benaming bisfenol A. Naast deze verbinding zijn er vele andere bisfenolen voor verschillende toepassingen in de chemische industrie.
Is BPA een weekmaker?
Nee, BPA is geen weekmaker. Toch wordt bisfenol A in het dagelijks taalgebruik vaak zo genoemd. De chemische stof heeft een antioxidant-effect. Simpel gezegd voorkomt dit dat kunststoffen met de tijd hard of broos worden.
Waar zit bisfenol A in?
BPA kan in veel alledaagse producten van kunststof zitten. Dit zijn een aantal voorbeelden:
- drankverpakkingen
- plastic flessen en doppen
- voedselverpakkingen
- coatings aan de binnenkant van conservenblikken
- outdoorbestek
- campingbestek
- drinksystemen
- plastic speelgoed
- verpakkingen
- lak
- verf
- lijm
- coatings
Wist je al dat… babyflessen met BPA al sinds 2011 verboden zijn? En sinds 2020 moet ook thermisch papier voor kassabonnen BPA-vrij zijn. Er is meer goed nieuws: vanaf 2025 geldt de EU-verordening 2024/3190: BPA is vanaf nu verboden in de EU in producten die met levensmiddelen in contact komen.
Is BPA gevaarlijk voor onze gezondheid?
Ja, BPA is absoluut ongezond voor het lichaam. De hormoonachtige stoffen kunnen vele ziektes en ongezonde veranderingen veroorzaken. Voorbeelden:
- hormonale stoornissen bij volwassenen
- invloeden die schadelijk zijn voor de voortplanting
- ontwikkelingsstoornissen, vooral bij kinderen
- hart- en vaatziektes
- verhoogde risico op kanker
- diabetes
- schade aan lever en nieren
- negatieve effecten op het immuunsysteem
Veel drinkflessen en kunststof bakjes voor voedsel zijn voorzien van het label BPA-vrij. Levensmiddelen en drinkwater mogen niet worden vervoerd in verpakkingen die BPA bevatten. Waarom het zo gevaarlijk is: BPA kun je niet zien, niet ruiken of proeven en toch kan het je ziek maken.
Hoe komt BPA in het menselijk lichaam terecht?
Vooral door hitte, warmte, zuren en logen lossen de kleinste deeltjes van de chemische stof BPA op uit kunststof-drinkflessen en voedselcontainers. Hierdoor komt BPA in het eten en drinken en vervolgens in ons lichaam terecht. Je proeft of ruikt het niet wanneer je bisfenol A binnenkrijgt.
Tip voor de omgang met producten die niet BPA-vrij zijn:
- Controleer of de voedselcontainer geschikt is voor de magnetron.
- Vul de kunststof-container niet met te warme of hete inhoud (zeker niet met kokende vloeistoffen).
- Bewaar waterflessen en schaaltjes van kunststof niet op warme plekken, zoals in de volle zon of in een hete auto.
- Was plastic voedselbakjes eerst af met koud water, voordat je ze gaat gebruiken. Schrob en spoel ze goed af om mogelijke resten van de productie te verwijderen.
- Doe deze containers niet in de vaatwasser. Doe je dit toch? Dan kan het kunststof nog meer aangetast worden.
- Servies en bestek van bijv. polycarbonaat mogen niet in de vaatwasser. Als je dit toch doet, kan er BPA vrijkomen. Dit kan de rest van je vaat verontreinigen .
Is bisfenol A schadelijk voor het milieu?
Ja, BPA wordt inmiddels ook buiten het menselijk lichaam als milieuschadelijk beschouwd. De vraag of bisfenol A schade toebrengt aan het milieu, wordt door onderzoekers inmiddels volmondig beantwoord met ‘ja’. BPA kan op verschillende manieren milieuschade veroorzaken:
- watervervuiling, onder andere wanneer kunststofproducten worden weggegooid.
- schade aan waterorganismes, zoals vissen en amfibieën.
- bodemverontreiniging, bijvoorbeeld door de afvoer van kunststofafval. Dit kan ook een negatieve invloed hebben op de groei van planten.
Kan ik oude kunststof-drinkflessen en -verpakkingen die BPA bevatten beter weggooien?
Kort antwoord: ja! Vooral drinkflessen voor kinderen, oude fietsflessen en lunchboxen kun je in dit geval beter weggooien. Zeker als je niet helemaal weet of de flessen en boxen echt bisfenolvrij of in elk geval BPA-vrij zijn. Dit geldt ook voor producten die niet uit de EU komen of waarvan de oorsprong onduidelijk is.
Hoe herken je BPA-vrije producten?
Als je net een nieuwe drinkfles of lunchbox hebt gekocht is het meestal eenvoudig te zien of het product BPA-vrij is. Fabrikanten promoten hun BPA-vrije producten maar al te graag en vermelden dit vaak met een ‘BPA-free’- markering. Bij oudere kunststof bakjes of merkloze producten moet je extra alert zijn. Volgens de EU-regelgeving is het gebruik van BPA in producten die in contact komen met voedsel vanaf 20 januari 2025 verboden.
Wil je er echt helemaal zeker van zijn dat een specifiek product uit de Bergfreunde online shop BPA-vrij is? Geen probleem. Onze klantenservice helpt je graag verder:
bergfreunde.nl – Klantenservice Nederland: +31 (0)30 – 499 0286 of service@bergfreunde.nl
Bergfreunde.de – Klantenservice Duitsland: +49 (0)7121 70 12 0 of info@bergfreunde.at
Berg-freunde.at – Klantenservice Oostenrijk: +43 (0)1 38528 97 of info@berg-freunde.at
Is BPA-vrije kunststof veilig?
Nee, BPA-vrije kunststof is niet per definitie 100% veilig en gezond. Maar één ding is zeker: het is vaak veiliger dan kunststof die BPA bevat. De chemische stof Bisfenol A is aangemerkt als een stof met ernstige gezondheidsrisico’s. Daarom is het gebruik van BPA in voedselcontactmaterialen vanaf 20 januari 2025 verboden binnen de EU. Wil je absolute zekerheid? Overweeg dan plasticvrije alternatieven.
Waarom zijn kunststofvrije producten beter? Kunststoffen bevatten over het algemeen niet alleen bisfenol A (BPA), maar ook andere chemische stoffen die mogelijk schadelijk zijn voor de gezondheid. Zelfs als een product als ‘BPA-vrij’ wordt aangeduid, betekent het niet automatisch dat het vrij is van ándere zorgwekkende stoffen. De verschillende chemische stoffen worden bij de productie gebruikt als weekmaker, uv-stabilisator of voor de levensduur van kunststof.
Welke alternatieven zijn er voor BPA-vrije drinkflessen en voedselcontainers van kunststof?
Drinkflessen en voedselcontainers van kunststof zijn licht, stevig en vaak transparant. Dit zorgt ervoor dat ze ideaal zijn voor gebruik tijdens het sporten, kamperen en andere outdoor-activiteiten. De onderstaande materialen vormen een goed alternatief:
- glas: relatief zwaar en breekbaar, maar wel smaakneutraal.
- RVS: erg stevig, volledig BPA-vrij en heel hygiënisch. Let op: drinkflessen van RVS bevatten vaak kunststof onderdelen, zoals de dop. Zorg ervoor dat deze ook BPA-vrij zijn.
- bamboe: een natuurlijk, licht en robuust materiaal dat veelzijdig inzetbaar is.
Welke merken maken al vele jaren BPA-vrije producten?
Dit zijn een aantal fabrikanten die al heel lang BPA-vrije drinkflessen en drinksystemen aanbieden:
Hydrapak, Nalgene, Source, Stoic, Takeya
erder vind je ook geweldige BPA-vrije, plastic-vrije/-arme producten van deze merken:
Dopper, Klean kanten, Primus, Sigg, Tatonka, Wyld Gear
