Vroeger was het zo makkelijk. Een gat in mijn wollen trui? Dan stopte mijn moeder het gat meteen. Broek gescheurd? Dan kreeg ik op mijn kop van mijn vader, maar stond mijn moeder al klaar met een lapje stof om mijn broek te maken. De tijden van gebreide truien en kniebroeken zijn inmiddels voorbij. In ieder geval wat betreft outdoorkleding, want die worden tegenwoordig van zoveel verschillende robuuste materialen gemaakt. Toch gaat er nog steeds weleens wat kapot, maar om de kleding dan zelf te repareren, zoals mijn moeder vroeger deed, lijkt niet zo eenvoudig. Maar betekent een brandgaatje of een scheurtje dan echt meteen het einde van je dure hardshelljas? Hoe kan je onderweg iets repareren en waar moet je op letten?
Laten we beginnen met het goede nieuws: brandgaatjes en scheurtjes betekenen niet automatisch het einde van je favoriete hardshelljas. Afhankelijk van het type en de omvang van de beschadiging zijn er verschillende manieren om zelf je jas te repareren, zelfs als je hier geen ervaring mee hebt. Over het algemeen wordt beschadigd materiaal gelijmd. Ga in ieder geval nooit aan de slag met naald en draad! Door het naaien ontstaan namelijk kleine gaatjes in het membraan en dat heeft een negatief effect op de functionaliteit van het kledingstuk. Is je kleding sterk beschadigd, dan is het verstandig om professionele hulp in te schakelen.
Beschadigingen door slijtage
Veel beschadigingen, zoals losse naden, ontstaan door gebruik. Wanneer je veel met zware bagage reist, zullen de delen waarop je rugzak rust hieronder lijden. Na intensief gebruik zullen deze zwaar belaste gebieden beschadigen. Het materiaal slijt door materiaalmoeheid.
Als je de beschadiging in een vroeg stadium ontdekt, kan je deze zelf gelukkig snel en gemakkelijk repareren. Een losgeraakte naad kan relatief eenvoudig worden gerepareerd. Tenminste als de naad niet zelf versleten is, maar enkel los is gekomen van het materiaal. Je kunt deze dan met hiervoor geschikte textiellijm weer vastmaken. Na het aanbrengen van de lijm druk je de delen op elkaar en pers je deze met een steen of een ander zwaar voorwerp samen. Een andere mogelijkheid is om licht beschadigde naden met een druppeltje urethaanlijm te repareren. Over het algemeen moet de lijm gedurende 12-24 uur uitharden.
Is de naad al in zoverre versleten dat opnieuw vastplakken niet mogelijk is, dan kun je ook zelfklevende naadband of een kleine patch gebruiken voor de reparatie. Belangrijk: zorg ervoor dat je de te repareren plek van tevoren grondig gereinigd hebt. Pas dan kan de naadband of de patch worden aangebracht. Omdat deze meestal zelfklevend zijn, is dit relatief eenvoudig. Let er wel op dat er geen vouwen ontstaan en dat de patch overal stevig vastzit op het te repareren materiaal.
Ook versleten ritsen kunnen met een beetje handwerk snel een eenvoudig gerepareerd worden. Als de ritsschuiver bij het sluiten of openen vaak losspringt, moet deze een beetje worden bijgesteld. Om dit te doen is het vaak voldoende om de schuiver met een tang links en rechts samen te drukken. Doe dit voorzichtig en herhaal het proces zo nodig. Het is ook mogelijk om een defecte schuiver te vervangen. Wanneer de onderkant van de rits, waar je de schuiver in het andere deel van de rits haakt, kapot is, kan je het repareerwerk beter door een kleermaker laten doen.
Beschadigingen door invloeden van buitenaf
Het gebeurt sneller dan je denkt. Net iets te dicht voorbij een doornenhaag of een scherpe rotsrand, bij het kampvuur even niet goed gelet op de rondvliegende vonken of je glijdt uit met een ijspikkel in je hand: het zijn situaties waarbij het zomaar kan gebeuren dat je een gat of een scheur in je jas krijgt. Maar ook dit hoeft niet het einde te zijn van je kledingstuk.
Met patches, lijm en geschikte tape kun je dit soort kleine beschadigingen eenvoudig en effectief zelf aanpakken. Verschillende fabrikanten bieden hiervoor reparatiesets aan. Let er daarbij wel op dat de desbetreffende set geschikt is voor het materiaal van de jas. Niet elke patch plakt namelijk op elk materiaal.
Voor een doeltreffende reparatie heb je twee patches nodig, één voor de buitenkant en één voor de binnenkant. Afhankelijk van de fabrikant worden voorgefabriceerde of zelf op maat te maken patches aangeboden. Zorg er daarbij voor dat de patch groter is dan het beschadigde gebied. Bij een scheur moet deze aan beide kanten ongeveer een centimeter langer zijn. Voordat je de patch erop plakt is het ook hier belangrijk om het beschadigde gebied grondig te reinigen. Dat kan eenvoudig met alcoholdoekjes of spiritus. Daarna kun je de patches zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant op de beschadiging plakken. Let er ook hier weer op dat er geen vouwen ontstaan en dat de patch overal stevig vastzit.
Tip: veel fabrikanten bieden hun reparatiesets aan in verschillende kleuren. Dus als je bijvoorbeeld een rode jas wilt repareren, is het slim om van tevoren even te checken of een fabrikant een bijpassende of een zeer vergelijkbare rode set te koop heeft.
Onderweg repareren
Als je lange tochten maakt in afgelegen gebieden, moet je zo goed mogelijk op alle situaties voorbereid zijn. Hoewel het je bagage iets verzwaart, is het toch verstandig om een kleine reparatieset met patches mee te nemen. Daarmee is het niet alleen mogelijk om jassen en broeken te repareren, maar in twijfelgeval ook tenten en slaapmatten. Daarnaast is ook de welbekende Seam Grip van GearAid een echte alleskunner op het gebied van reparaties. Deze lijm op basis van urethaan kan gebruikt worden voor talloze materialen en dicht tegelijkertijd goed af.
Heb je geen geschikt reparatiemateriaal bij de hand, kan je je hardshelljas ook provisorisch met ducttape of vingertape oplappen. Dit betekent dat de jas tijdelijk een beetje van zijn functionaliteit verliest, maar vooral bij een scheurtje kan je zo voorkomen dat de beschadiging groter wordt. Deze methode is overigens alleen bedoeld voor noodgevallen, want de lijm op zulke tape kleeft erg en is na verloop van tijd moeilijk te verwijderen.
Professionele reparatie
Soms is een reparatie dusdanig ingewikkeld dat zelfs een handige harry niet weet wat hij ermee aan moet. Neem in zo’n geval altijd eerst contact op met de winkel waar je de jas hebt gekocht. Daar kunnen ze je vertellen welke garantieprocedure de respectievelijke fabrikanten van je kledingstuk handhaven en waar je op moet letten. Vaak kan de winkel je ook doorverwijzen naar een reparatiedienst die de jas tegen betaling kan repareren. Of het nu gaat om grote reparatiecentra zoals die van Gore-Tex en Norrøna of om onafhankelijke aanbieders zoals het Outdoor Service Team in Berlijn, er zijn tal van reparatiediensten die zelfs zware beschadigingen kunnen repareren. Indien de betreffende schade niet door de garantie wordt gedekt, is het raadzaam om vooraf naar de kosten en de geschatte verwerkingstijd te informeren.
Samenvatting
Een beschadiging hoeft niet meteen het einde van je jas te betekenen. Ga na wat het juiste reparatiemateriaal is en volg de instructies van de fabrikant. Dan is de kans groot dat je nog langer plezier van je jas zult hebben. Met een beetje geluk valt de reparatie helemaal niet op. Lijkt het je toch te lastig om zelf de reparatie uit te voeren, neem dan contact op met de winkel waar je de jas kocht.
